Câu hỏi pháp lý từ người dân
Chị tôi đã mua một lô đất và có ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với bên bán. Tuy nhiên, hợp đồng này không được công chứng bởi công chứng viên. Trong trường hợp này, hợp đồng có được coi là hợp lệ không? Khi nào thì việc mua bán nhà đất bắt buộc phải công chứng, và khi nào thì không cần nhưng vẫn hợp pháp?
(Bích Hồng, Quận Ba Đình Hà Nội)

Giải đáp từ Văn phòng Công chứng Nguyễn Sang:
Theo quy định của pháp luật hiện hành, hợp đồng liên quan đến giao dịch về đất đai, nhà ở thường phải được công chứng hoặc chứng thực để đảm bảo giá trị pháp lý.

1. Trường hợp bắt buộc công chứng, chứng thực

Theo các quy định tại:

• Khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai 2024: Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, hoặc quyền sử dụng đất cùng tài sản gắn liền bắt buộc phải được công chứng hoặc chứng thực.
• Điều 164 Luật Nhà ở: Việc mua bán, thuê mua, tặng cho, đổi, góp vốn hoặc thế chấp nhà ở cũng phải có công chứng hoặc chứng thực.
• Điều 44 Luật Kinh doanh bất động sản: Giao dịch mua bán, thuê mua nhà ở, công trình xây dựng, hoặc phần diện tích sàn xây dựng mà các bên tham gia là cá nhân cũng cần được công chứng hoặc chứng thực hợp đồng.

Những văn bản liên quan đến việc thừa kế quyền sử dụng đất, nhà ở, hoặc tài sản gắn liền với đất cũng phải tuân thủ quy định công chứng/chứng thực theo Luật Dân sự.

2. Trường hợp không bắt buộc công chứng, chứng thực nhưng vẫn hợp pháp

Một số loại hợp đồng không yêu cầu công chứng hoặc chứng thực mà vẫn có hiệu lực pháp lý, bao gồm:

• Hợp đồng cho thuê hoặc cho thuê lại quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất.
• Hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp.
• Giao dịch chuyển nhượng hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi ít nhất một bên là tổ chức kinh doanh bất động sản.
• Hợp đồng tặng cho các loại nhà ở đặc biệt như nhà tình nghĩa, nhà tình thương, hoặc nhà đại đoàn kết.
• Mua bán, thuê mua nhà ở xã hội, nhà tái định cư, hoặc nhà thuộc sở hữu công khi một bên là tổ chức.
• Giao dịch thuê, mượn, ủy quyền quản lý nhà ở, hoặc góp vốn bằng nhà ở khi một bên là tổ chức.
• Hợp đồng kinh doanh bất động sản hoặc dịch vụ bất động sản, nếu ít nhất một bên là doanh nghiệp kinh doanh bất động sản.

3. Hiệu lực của hợp đồng không công chứng

• Theo Luật Nhà ở, với những hợp đồng không yêu cầu công chứng, thời điểm hiệu lực sẽ do các bên thỏa thuận. Nếu không có thỏa thuận, hợp đồng sẽ có hiệu lực ngay khi các bên ký kết xong.
• Luật Kinh doanh bất động sản cũng xác định thời điểm hợp đồng có hiệu lực là khi bên cuối cùng ký tên, hoặc theo thời điểm khác được ghi rõ trong hợp đồng.

Đối với hợp đồng được chứng thực bởi UBND cấp có thẩm quyền, dù không có chữ ký của công chứng viên, hợp đồng này vẫn có giá trị pháp lý tương đương như hợp đồng có công chứng.

Lời khuyên:
Để tránh rủi ro pháp lý, người dân nên thực hiện công chứng hoặc chứng thực các hợp đồng liên quan đến giao dịch nhà đất. Điều này không chỉ đảm bảo hiệu lực pháp lý mà còn giúp quá trình giao dịch minh bạch, rõ ràng hơn.

Hãy liên hệ Văn phòng Công chứng Nguyễn Sang tại Biệt thự C01-45, Phân khu A, Khu đô thị mới Dương Nội, Hà Đông, Hà Nội để được hỗ trợ công chứng nhanh chóng và chính xác nhất.
Hotline: 0984.17.56.56
Website: https://congchungnguyensang.com.vn.